Onderhoud kapitaalgoederen

Bomen zijn belangrijk voor de leefbaarheid, biodiversiteit en beleving en leveren een bijdrage aan een klimaat adaptieve stad. Hittestress en wateroverlast zijn onderwerpen waarbij bomen een onderdeel van de oplossing kunnen zijn. Daarom zijn in het Bomenplan onderstaande doelen beschreven:

• Arnhem wil een groenere stad: meer (buitengewone) bomen en meer groenmassa.
• Arnhem gaat voor kwaliteit en toekomstbestendigheid (juiste boom op de juiste plek), gezonde, goed onderhouden en duurzame bomen.
• Arnhem wil bomen beter beschermen.
• Arnhem wil communiceren over bomen

Arnhem heeft zo’n 47.000 stadsbomen, het beheer en onderhoud is erop gericht om een jonge boom tot volwassenheid te brengen en daarna zo lang mogelijk te behouden, afgewogen tegen de kosten die daarvoor nodig zijn. Hierbij wordt de ecologische waarde van de boom zoveel mogelijk gevolgd. Dit houdt in dat er alleen gesnoeid wordt op de plekken waar dat nodig is voor de vrije doorgang van het verkeer of wanneer probleemtakken een hoog risico gaan vormen voor de gebruikers. Daarnaast worden knotbomen gefaseerd geknot zodat er voldoende nest- en schuilplekken voor vogels en insecten in stand blijven. Dood hout is van grote waarde voor de ecologie. In 2026 zetten we de ingeslagen koers betreffende natuurvolgend boombeheer door, waarbij onderhoud is gericht op het maximaliseren van de ecologische waarde van de boom. Bij bomen die groeien in wijk- en buurtbossen, struwelen en bosplantsoen worden dode of gesnoeide takken zoveel mogelijk in de bossen en struwelen verwerkt. Ook het staande dode hout wordt behouden op plekken waar dat kan. Mogelijke risico’s voor de weggebruikers worden uit de boom gehaald en de boom kan op die plek gecontroleerd afsterven.
Arnhem heeft, gebaseerd op de beleidsregels uit het Bomenplan 2020, ruim 16.500 buitengewone bomen en toekomstbomen aangewezen. Deze bomen worden extra beschermd en krijgen, indien nodig, extra onderhoud ten gunste van de levensverwachting van deze bomen. Elk jaar treffen we bij een aantal buitengewone bomen extra maatregelen (veel al in de bodem) om de boom langer te behouden of extra groeiruimte te geven waarbij elk jaar wordt gekeken waar de maatregel het meest noodzakelijk is. Dit is maatwerk.
Het dagelijks onderhoud van stadsbomen wordt op B-niveau gedaan met behoud van de ecologische waarden van de boom, dit wordt volgens planning uitgevoerd. Alle stadsbomen worden periodiek onderhouden waarbij 'onderhoudsstaat', ‘boomgebreken’, en 'ziekte en aantastingen' van de bomen vastgesteld worden. Hieruit volgen reguliere onderhoudsmaatregelen zoals snoeien van takken in het wegprofiel, dode en gebroken takken en het opkronen van bomen, deze maatregelen worden direct uitgevoerd. Niet reguliere onderhoudsmaatregelen worden binnen 6 maanden uitgevoerd of eerder indien nodig.  Boomziektes en plagen worden gevolgd en waar nodig wordt beheersingsmaatregelen ingezet. Vervanging van stadsbomen vindt plaats indien de boom een te groot risico of hinder vormt voor de weggebruiker en die niet met dagelijks onderhoud of andere maatregelen op te lossen is, een hele lage levensverwachting heeft of dood is. Vervanging van bomen in (laan)structuren is maatwerk, dit kan 1 op 1, in clusters of hele rijen opgepakt worden afhankelijk van de technische beperkingen, levensverwachting van de resterende bomen en andere geprogrammeerde projecten. Het Boom Kwaliteitsteam Arnhem wordt advies gevraagd bij het vervangen van laanstructuren.
Financiering bomenonderhoud
Voor aanplant en groeiplaatsverbetering van bomen is een investeringskrediet beschikbaar, voor het regulier onderhoud is er een exploitatiebudget.
Door aanplant en groeiplaatsverbetering streven we naar een toename van het boomkroon oppervlak. Vanaf 2026 gaan we dit monitoren. Indien het kappen of dunnen van bomen of bosgebieden tot kapitaalvernietiging lijdt, zal er versneld afgeschreven worden. Dit effect zal in de exploitatie verwerkt worden en expliciet in de begroting of een raadsvoorstel opgenomen worden. Indien hiervoor budget noodzakelijk is, wordt de raad hierover apart geïnformeerd.
Aangeplante stadsbomen worden sinds 2021 opgenomen op de balans en deze bomen worden afgeschreven in 50 jaar. Voor 2025 wordt er geen kap voorzien van bomen die een waarde op de balans hebben; afboeking van bomen zal dan ook niet aan de orde zijn. . Door in te zetten op natuurvolgend boombeheer kunnen we het vervangen van bomen in lanen en boomstructuren langer uitstellen. Bomen met een mindere vitaliteit, hebben juist vaak een hogere waarde voor de biodiversiteit. Zolang de bomen veilig behouden kunnen blijven voor de omgeving laten we deze bomen staan.
Ook heeft dit invloed op de methode en mate van beheersing van ziekte en plagen zoals de eikenprocessierups. De beheersing van bijvoorbeeld eikenprocessierups doen we preventief door in te zetten op ecologisch maaibeheer, het aanplanten van heesters en struiken en het ophangen van mezenkasten. Zo laten we de natuur voor ons het werk doen.