Continuïteit van de informatiehuishouding
Het gemeentelijk applicatielandschap kent anno 2025 rond de 310 applicaties (230 applicaties van Arnhem en 80 applicaties vanuit De Connectie). Deze applicaties leunen deels op de ICT-infrastructuur vanuit De Connectie en worden deels betrokken vanuit platforms van leveranciers (zogenaamde cloudbased-applicaties). Zonder dit applicatielandschap stopt de gemeentelijke dienstverlening en bedrijfsvoering en daarom waarborgen we de beschikbaarheid/continuïteit elke dag met vakkundig personeel. Het beheren en onderhouden van al deze applicaties vraagt jaarlijks een flinke personele inzet.
Van lokaal naar cloud. De onderliggende ICT-infrastructuur en digitale werkplekvoorzieningen moeten altijd functioneel, veilig en betrouwbaar zijn. Dat vraagt continu onderhoud en vernieuwing, zodat ze blijven voldoen aan geldende en komende wettelijke eisen. Een autonome ontwikkeling is, dat de huidige lokale software-installaties steeds vaker door leveranciers worden gestaakt, waardoor een gedwongen verplaatsing naar cloudbased-applicaties ontstaat. Deze marktontwikkelingen dwingen gemeenten hun ICT-infrastructuur en personele capaciteit bij te stellen. Er zijn ook voordelen aan deze ontwikkeling. Cloud-oplossingen zijn over het algemeen meer betrouwbaar, beschikbaar en veiliger dan lokale oplossingen met eigen hard- en software en hebben een minder grote impact op het milieu. Wij zetten in op de transformatie van de ICT-infrastructuur naar een Cloud-gebaseerde variant met een passende digitale werkplekvoorziening en sturen hierop met een strategische planning en contractmanagement.
Moderne technologieën. Moderne technologieën zorgen voor talloze nieuwe kansen. Het biedt ons mogelijkheden om stedelijke opgaven beter en sneller uit te voeren en onze dienstverlening op eigentijdse wijze te kunnen uitvoeren. We kunnen er op rekenen, dat snel opkomende technologieën zoals sensornetwerken, procesrobotisering en Artificial Intelligence zullen leiden tot forse veranderingen in onze dienstverlening en bedrijfsvoering. De inzet van AI zal wereldwijd en nationaal disruptief zijn voor delen van de arbeidsmarkt en zal ook in onze organisatie impact krijgen. We verwachten dat AI ingrijpende gevolgen zal hebben voor onze werkprocessen en sommige werksoorten veel efficiënter of zelfs overbodig kan maken. Omdat we nog aan het begin van deze ontwikkelsprong staan, is het lastig de precieze impact te voorspellen. Dat de inzet van AI efficiency-voordelen met zich meebrengt achten we aannemelijk, maar het inschatten van de impact is lastig. Met een structurele inzet bereiden we ons en onze werkprocessen voor op deze technologieën, in samenhang met de regelgeving en de ethiek van het gebruik van AI.
Kwaliteitssysteem. Informatie is één van de belangrijkste bedrijfsmiddelen van een overheidsorganisatie. De ontwikkeling van digitaal werken en digitale dienstverlening verloopt in een hoog tempo. Tegelijkertijd hebben overheden moeite om hun informatiebeheer op orde te krijgen. Het aantal wetten en regels rondom informatie neemt toe, waardoor overheden onder druk worden gezet om hun informatiebeheer op orde te krijgen. Denk aan wetgeving die bepaalt dat overheidsinformatie herbruikbaar en veel sneller openbaar en beschikbaar voor het publiek moet zijn. Dit stelt hoge eisen aan informatieverwerking en informatiebeheer. Het wettelijk verplichte kwaliteitssysteem voor informatiebeheer levert een belangrijke bijdrage aan het verbeteren van de bedrijfsvoering, een goede dienstverlening aan burgers, bedrijven en een open en transparante overheid. Het draagt tevens bij aan het mogelijk maken van een reconstructie van ons handelen en doen, van (historisch) onderzoek en zorgt ervoor dat we aan onze wettelijke verplichtingen voldoen. In 2026 versterken wij de inzet op de borging, onderhoud, implementatie, controle en naleving ervan.
Informatiebeveiliging en privacy
Het jaar 2026 zal zeker weer in het teken staan van het verhogen van de informatieveiligheid en privacybescherming binnen onze gemeente. Hier zijn we in 2023 mee gestart in de vorm van het Programma Informatieveiligheid & Privacy Basis op Orde. Uitgangspunten waren het voldoen aan de Baseline Informatieveiligheid (BIO) en Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Het programma vereist volwassenheidsniveau op de gebieden informatiebeveiliging en privacy en duurzame borging van dit niveau in de organisatie.
De wereld om ons heen is de afgelopen paar jaar fors veranderd. Het huidige dreigingsbeeld en de zichtbaarheid van de vele incidenten in ons land, waarbij ook (semi)overheden getroffen worden, maakt duidelijk dat een verdere investering in informatieveiligheid en privacy noodzakelijk is om ons te wapenen tegen de risico’s.
We hebben in 2025 geconstateerd dat zowel de IB&P-lijn als programmaorganisatie tegen grenzen aanlopen. We signaleren achterstanden, omdat enerzijds in de organisatie ‘nieuw’ (eerder onbekend) werk opgehaald wordt en anderzijds de vraag in de organisatie naar ondersteuning/advies op het vlak van IB&P toeneemt. Er is meer bewustwording en het belang ervan wordt meer onderkend. Dit betekent dat er meer ondersteuning nodig is op gebied van IB&P.
Gelijktijdig blijkt ook, dat we in het programma meer te doen hebben dan op voorhand was ingeschat. Ondanks dat we veel zaken op orde hebben, zoals de technische beveiliging, vergt het werken conform de ISO27001/BIO een managementsystematiek (met rollen en functies) waardoor we ons werk anders moeten indelen. Strikt genomen betekent dit ook dat er taken nodig zijn die voorheen niet belegd waren en niet werden uitgevoerd. We hebben in beeld wat we vanaf 2026 aan structurele en incidentele middelen nodig hebben en hebben dit in deze begroting vormgegeven.
Digitale en Toegankelijke Dienstverlening
De trend om onze digitale dienstverlening zowel intern als extern te verbeteren en meer papierloos te werken zetten we voort. We optimaliseren onze digitale dienstverlening verder, van digitale aanvraag tot papierloze afhandeling. Daarbij informeren we onze inwoners in lijn met de Wet Modernisering Elektronisch Bestuurlijk Verkeer (Wmebv) vanuit de Berichtenbox MijnOverheid of MijnOmgeving. We hebben al grote stappen gezet en willen deze vooruitgang verder doorzetten voor al onze producten en diensten. Daarbij willen we ook stappen zetten in het creëren van een naadloze en consistente ervaring voor inwoners, over alle kanalen heen, of het nu online, per telefoon of aan de balie is.
Voor kwalitatieve, transparante en efficiënte dienstverlening is procesgericht werken en monitoring essentieel en een sleutel voor succes. Door inzichten uit monitoring toe te passen en procesmatig te werken, kunnen we sneller meebewegen op veranderingen, prioriteiten stellen en continu verbeteren.
In het kader van efficiënt werken, digitaliseren we onze akten burgerlijke stand. Daarbij zorgen we ervoor dat akten voor medewerkers tijd- en plaatsonafhankelijk vindbaar en toegankelijk zijn, zodat deze ter dienstverlening snel gebruikt of bij een andere gemeente aangeleverd kunnen worden. Bij de inrichting gaan we niet alleen uit van huidige akten, maar ook van nieuwe aanwas.
Er is passende capaciteit voor regulier beheer en instandhouding van de bestaande digitale dienstverlening. Er is echter geen ruimte om hier continu veranderingen op door te voeren. Vanaf 2026 hebben we geborgd dat er structurelere ondersteuning op het gebied van processen en monitoring is en dat er middelen zijn voor de continue werkzaamheden om de digitale dienstverlening (technisch) te realiseren, te onderhouden en blijvend bij de tijd te houden.
Digitale inclusie en weerbaarheid van de stad
We willen voorkomen dat mensen (digitaal) worden buitengesloten en dat iedereen kan deelnemen aan de digitale samenleving. Afspraken op EU-niveau (Digital Decade) geven aan dat in 2030 80% van de inwoners digitaal vaardig genoeg dient te zijn. Bij het onderdeel “Een Verbonden Arnhem”, wijzen wij op het belang van investeringen in digitale geletterdheid en weerbaarheid van onze inwoners en de gemeentelijke organisatie.
Enerzijds vraagt dit om acties en oplossingen om de dienstverlening van de stad toegankelijk te maken en te houden. Anderzijds vraagt dit om versterking van de digitale vaardigheden en weerbaarheid van onze inwoners en ambtenaren. Zowel landelijk als lokaal lopen hier verschillende activiteiten op en zijn er voorzieningen beschikbaar.
Bij de ontwikkelingen van digitale dienstverlening kijken we naar mogelijkheden om op een verantwoorde manier moderne technologie in te zetten, die bijdraagt aan een meer inclusieve dienstverlening. Dit kan bijvoorbeeld door automatische vertalingen, transcripties en spraakherkenning aan te bieden, zodat inwoners met een taalbarrière makkelijker toegang hebben tot onze diensten.
Steeds meer Arnhemmers, van jong tot oud, en organisaties krijgen te maken met digitale criminaliteit zoals phishing, identiteitsfraude en online oplichting. Organisaties zijn onvoldoende weerbaar tegen deze risico’s. Arnhem kent veel partijen, zoals scholen, zorginstellingen en jongerenwerk, die willen bijdragen aan de nodige bewustwording. Gebaseerd op motie 25M138 “Maak Arnhem structureel digitaal weerbaar” zetten we vanaf 2026 extra in op de digitale veiligheid, met focus op bewustwording, regie en het verbinden van initiatieven binnen en buiten de organisatie.