Verbonden partijen

Arnhem

Besloten Vennootschap

S06 Participatie en armoedebestrijding

Scalabor B.V. is een sociaal ontwikkelbedrijf dat inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt uit de arbeidsmarktregio Midden-Gelderland ondersteunt bij het overbruggen van die afstand. Scalabor begeleidt inwoners die dat nodig hebben naar passend en zo regulier mogelijk werk. Scalabor richt zich op het ontdekken en ontwikkelen van talenten van mensen in een werksituatie. Een onderdeel hiervan is het begeleiden en het bieden van een werkplek aan medewerkers van de sociale werkvoorziening. Deze medewerkers hebben een dienstverband bij  de modulaire gemeenschappelijke regeling Sociaal Domein Centraal Gelderland (MGR), module Werkgeverschap SW (WGSW).

Gemeente Arnhem is 100% aandeelhouder van Scalabor B.V. De gemeenschappelijke regeling Sociaal Domein Centraal Gelderland (MGR), module Werkgeverschap SW (WGSW) detacheert SW-medewerkers, in opdracht van de deelnemende gemeenten, bij Scalabor B.V. Daarnaast koopt gemeente Arnhem (als klant) ook ontwikkeltrajecten in bij Scalabor B.V. voor inwoners die een beroep doen op ondersteuning vanuit de Participatiewet. Scalabor B.V. is ook onze partner in het toeleiden en creëren van beschutte werkplekken.

De concerndirecteur van gemeente Arnhem is gemachtigd om namens de gemeente Arnhem stemrecht uit te oefenen in de vergadering van aandeelhouders.

100%

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

Middel

Risico’s
1.   Prijsstijgingen en hogere energiekosten
De prijsstijgingen van bepaalde geïmporteerde grondstoffen en producten, evenals hogere energiekosten, beïnvloeden het resultaat van Scalabor.
2.   Instroom trajecten divisie arbeidsontwikkeling
Het aantal deelnemers aan trajecten vanuit de regiogemeenten blijft achter bij de verwachtingen. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van de mogelijkheden voor beschut werk bij Scalabor, waarvoor Scalabor tijdelijk een aanvulling op de loonwaarde ontvangt via een begrotingssubsidie.
3.   Effect uitstroom SW op dienstverlening en omzet
Door de pensionering van SW-medewerkers en de afschaffing van de WsW in 2015 neemt het aantal medewerkers jaarlijks af. Dit maakt het steeds moeilijker om de dienstverlening van rendabele afdelingen zoals de dienstverlening van eigen rendabele afdelingen zoals Schoonmaak en Groenvoorziening in de lucht te houden.
4.   Cybersecurity
Ook bij Scalabor merken ze een toename van het aantal phishingmails, wat in lijn  met de landelijke trend. Dit brengt financiële risico’s met zich mee.
5.   Dynamische arbeidsmarkt
Scalabor speelt een belangrijke rol in het begeleiden van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar werk. Veranderende wet- en regelgeving en krapte op de arbeidsmarkt zijn belangrijke risico’s. De krapte op de arbeidsmarkt is niet alleen een risico, maar biedt ook kansen voor Scalabor. De belangrijkste risico’s voor krapte op de arbeidsmarkt zijn:
•   Beperkte beschikbaarheid van begeleiders en vakmensen: Scalabor is afhankelijk van goed opgeleide begeleiders, werkcoaches en vakmensen om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te ondersteunen. Bij arbeidsmarktkrapte kan het moeilijk zijn om deze professionals aan te trekken en te behouden.
•   Financiële risico: als Scalabor minder mensen kan begeleiden of plaatsen, daalt de instroom den daarmee ook de financiering vanuit de gemeenten of andere opdrachtgevers. Dit kan leiden tot tekorten of bezuinigingen.
•   Moeilijkheden bij het vinden van passende werkplekken: Scalabor werkt ook samen met externe werkgevers om mensen te plaatsen. Als die werkgevers zelf kampen met personeelstekorten, hebben ze minder ruimte of tijd om mensen met een ondersteuningsbehoefte goed te begeleiden.
6.   Duurzame nieuwbouw
Scalabor zal in 2026 een nieuw pand betrekken. Dit kan een risico vormen om verschillende redenen, ondanks de positieve intenties en lange termijnvoordelen. De belangrijkste risico’s zijn.
•   Hoge initiële investeringskosten
•   Langdurige terugverdientijd
•   Risico op vertraging of kostenoverschrijding

Beheersmaatregelen
1.   Prijsstijgingen en hogere energiekosten
Scalabor onderzoekt mogelijkheden en contractafspraken om met leveranciers in gesprek te gaan. Tegelijkertijd overleggen ze met hun klanten en afnemers over het doorvoeren van prijsverhogingen. Als gemeente streven wij er ook naar om passende indexatie van de tarieven te bieden. Daarnaast is Scalabor actief bezig met  energiebesparing, onder andere door aanpassingen in de huisvesting.
2.   Instroom trajecten divisie arbeidsontwikkeling
Vanuit de gemeente Arnhem hebben we nieuwe afspraken met Scalabor gemaakt over de inzet van arbeidsontwikkeling en beschut werk. Tegelijkertijd blijven we ook actief in de regio de mogelijkheden van Scalabor onder de aandacht brengen.
3.   Effect uitstroom SW op dienstverlening en omzet
Er zijn regionale financiële afspraken gemaakt over SW tot en met 2028. We voeren actief overleg met de regiogemeenten over de ontwikkeling en toekomst van Scalabor als Sociaal Ontwikkelbedrijf.   
4.   Cybersecurity
Scalabor heeft diverse beheersmaatregelen getroffen om de risico’s te beheersen. Naast de bestaande technische en organisatorische maatregelen hebben ze al hun, kantoormedewerkers een securitytraining laten volgen om meer bewustzijn en kennis op dit gebied te vergroten..
5.   Dynamische arbeidsmarkt
Scalabor anticipeert actief op de voortdurend veranderde arbeidsmarkt. Door structurele monitoring van wet- en regelgeving kan tijdig worden ingespeeld op beleidswijzigingen . Daarnaast ontwikkelt Scalabor voortdurend nieuwe initiatieven, gericht op zowel het aantrekken van nieuwe doelgroepen als het uitbreiden van het netwerk van opdrachtgevers. Op deze manier wordt Scalabor in staat gesteld om ook in de toekomst kwetsbare werkzoekenden duurzaam en zo passend mogelijk naar werk te begeleiden. Daarnaast bouwen ze aan een Regionaal Werkcentrum, waar ze krachten bundelen met onder andere het Werkgeversservicepunt. Dit versterkt de regionale aanpak van arbeidsmarktvraagstukken. Intern investeren ze in goed werkgeverschap om hun eigen medewerkers te behouden en te motiveren, wat cruciaal is in een krappe arbeidsmarkt.
6.   Duurzame nieuwbouw
Scalabor heeft diverse maatregelen genomen om de risico’s van duurzame nieuwbouw te beheersen. Zo is er een financieel plan opgesteld waarin een risicobuffer is opgenomen. Ook is er een verhuisplan uitgewerkt om het proces goed te laten verlopen.

Arnhem

Besloten Vennootschap

S09 Gezondheid en sport

Het Sportbedrijf voert het sportbeleid uit. Arnhem stimuleert en faciliteert bewegen en sporten en Arnhem, voor een beter welzijn van de stad.

Gemeente Arnhem

De gemeente Arnhem is 100% aandeelhouder van de BV Sportbedrijf Arnhem. Als aandeelhouder is de gemeente Arnhem lid van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het mandaat om als aandeelhouder op te treden is door het college neergelegd bij de concerndirecteur.

De gemeente Arnhem heeft het volledige eigendom.

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

Het Sportbedrijf gaat in 2026 intensiever samenwerken met Sport in Rheden door middel van een samenwerkingsovereenkomst. Zij gaan onder andere personeel, benutting van accommodaties, beheer en activiteiten met elkaar delen en afstemmen. Het doel hierbij is dat er wederzijds verhoogd maatschappelijk en financiëel rendement ontstaat. Verder verkent het Sportbedrijf verder hoe zij haar rol in de regio uit kan breiden.

Middel

Sturing  
Het Sportbedrijf is de grootste uitvoerder van het sportbeleid van de gemeente Arnhem. Bij de verzelfstandiging van het Sportbedrijf, zijn vanuit de gemeente als opdrachtgever en eigenaar van het Sportbedrijf, afspraken gemaakt over de informatie- en stuurmogelijkheden voor de gemeente. Voor 2025 geven we op dezelfde wijze als voorgaande jaren sturing aan het Sportbedrijf. Onderdeel van die sturing is het subsidieproces aan het Sportbedrijf. Dat bestaat uit een gezamenlijke, integrale, uitvraag aan het Sportbedrijf. Gevolgd door een subsidieaanvraag en een gezamenlijke (door sportbeleid, TLO en BC) beoordeling van de aanvraag. Door het jaar heen houden we aan de hand van kwartaalrapportages inhoudelijk en financieel vinger aan de pols wat betreft de voortgang. Ten slotte volgt vaststelling aan de hand van het jaarverslag en de jaarrapportage. Tegelijkertijd voert de gemeente als aandeelhouder ook regelmatig gesprekken met het Sportbedrijf door middel van aandeelhoudersvergaderingen. De dagdagelijkse aansturing gebeurt vanuit de bestuursadviseur sport die fungeert als ambtelijk opdrachtgever.  

Het verbeteren van inhoudelijk en financieel inzicht is een continu proces waarover Sportbedrijf en gemeente afstemmen met betrekking tot gewenste inzichten. Over de kwaliteit en met name over de (on)mogelijkheden van rapportage over effectiviteit en efficiëntie van interventies in de stad wordt met elkaar gesproken, alsmede wensen voor de toekomst op wijkniveau. Er is steeds meer inzicht in kosten per locatie en per ‘product’. Sportbedrijf en gemeente doorlopen gezamenlijk stappen om dit af te zetten tegen maatschappelijke meerwaarde. Hierdoor komt er steeds meer kennis beschikbaar over in hoeverre uitgaven zich verhouden tot gemeentelijke doelstellingen. Op basis daarvan kunnen beleidskeuzes gemaakt worden.  

Financieel
Wij verwachten voor 2026 dat het Sportbedrijf bij gelijkblijvende activiteiten nagenoeg voldoende financiële middelen tot haar beschikking heeft. Een eventueel negatief resultaat zal opgevangen moeten worden vanuit het eigen vermogen. Sportbedrijf verwacht de komende jaren het nadelige resultaat verder terug te dringen naar nihil in 2028.  

Samenwerking  
De afgelopen jaren is de samenwerking tussen gemeente en Sportbedrijf sterk verbeterd. De samenwerking blijft een onderwerp waarin continu geïnvesteerd wordt, ook in 2026 en verder. Voorbeelden van inhoudelijke onderwerpen die gezamenlijk worden opgepakt zijn: verenigingsondersteuning, de bezetting van accommodaties en ontwikkeling van een positief sportklimaat. Sportbedrijf laat een gezonde mate van ondernemerschap en eigen initiatief zien. Dit komt de gemeente en de sport in Arnhem ten goede.

We verwachten deze ontwikkeling met het MT van het Sportbedrijf in 2026 voort te kunnen zetten.  

Den Haag

Naamloze Vennootschap

S00 Bestuur, dienstverlening en financiën

De BNG is de 'bankier ten dienste van overheden', waaronder voor gemeenten.

De gemeente heeft minder dan 1% van de aandelen. De andere aandeelhouders zijn de Staat der Nederlanden (50%), provincies en gemeenten.

De concerntreasurer is gemachtigde voor de aandeelhoudersvergadering.

De gemeente Arnhem heeft 496.470 aandelen van de BNG in bezit (bijna 1%) en is daarmee een van de grootste gemeentelijke aandeelhouders van de BNG

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

Niet van toepassing.

Laag

Niet van toepassing.

Nijmegen

Stichting

S00 Bestuur, dienstverlening en financiën; S03 Economie

Het versterken van de samenwerking tussen ondernemers, kennisinstellingen en overheden op de groeisectoren health, energy en food en de cross-overs daartussen, om daarmee de economische slagkracht van de regio Arnhem-Nijmegen verder te ontwikkelen en regionale groeikansen te benutten met alle voor dat doel dienstige middelen.

The Economic Board wordt gevormd door achttien leden vanuit de kennisinstellingen, het bedrijfsleven en de overheden.

Burgemeester Ahmed Marcouch (voorzitter tot september 2025) en de wethouder Economische Zaken hebben zitting in de board.

De gemeente Arnhem heeft geen rechtstreekse financiële relatie met The Economic Board. Van onze bijdrage aan de regio wordt 1 euro per inwoner via een subsidie door de Groene Metropoolregio doorgegeven aan The Economic Board.

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

The Economic Board (TEB) richt zich op de samenwerking tussen overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven (triple helix) op het gebied van economische ontwikkeling, innovatie en werkgelegenheid in de regio Arnhem-Nijmegen. Gezamenlijk werkt TEB met haar partners aan het versterken van verbindingen in Lifeport Regio Arnhem Nijmegen – met nadruk op samenwerking binnen de triple helix – en verbeteren van de brede welvaart. Ook initieert en faciliteert TEB projecten en programma’s en trekt daar financiering voor aan. Onder meer door gericht te lobbyen in Den Haag en Brussel. Binnen Lifeport Regio Arnhem Nijmegen richt TEB zich op drie krachtige topsectoren: Energy, Health en High Tech. Daarnaast zet TEB in op de versterkende thema’s: Slimme Duurzaamheid, Artificial Intelligence, Human Capital (Arbeidsmarkt) en Food – als verbindende cross-over tussen de sectoren. TEB brengt samenhang aan tussen deze thema’s, stimuleert innovaties en zet de regio nationaal en internationaal op de kaart. Dit vanuit de propositie dat de regio Arnhem-Nijmegen juist met innovaties op deze thema’s een bijdrage kan leveren aan de grote maatschappelijke opgaven; energietransitie, arbeidsmarkt, gezondheidszorg en klimaat. Door te verbinden, aan te jagen en zichtbaar te maken, versterken ze de economische en maatschappelijke impact van de regio. TEB vertegenwoordigt een brede en diverse achterban, verspreid over 17 gemeenten in de regio Arnhem-Nijmegen – een gebied met 800.000 inwoners en een actief, innovatief en betrokken mkb. Samen met de Groene Metropoolregio (GMR), provincie Gelderland, ondernemers en kennisinstellingen in de regio werkt The Economic Board daarnaast aan een betere aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt, middels het Human Capital Akkoord. De uitvoering van het Human Capital Akkoord valt onder de regie van TEB.The Economic Board voert samen met de GMR en de provincie Gelderland de Regio Deal ‘Gezonde groene groei’, die in 2023 met het Rijk werd afgesloten, uit. De Regio Deal richt zich op programma’s voor gezond leven, toekomstbestendig wonen, sterke bedrijvigheid, werkende arbeidsmarkt, grenzeloos samenwerken en wijk- en dorpsgerichte aanpak. De Regio Deal sluit inhoudelijk aan bij de agenda’s van TEB, GMR en de gebiedsagenda van de provincie Gelderland.  In 2025 is door The Economic Board een nieuw strategisch plan 2026-2023 vastgesteld op basis waarvan meerjarenafspraken met de triple helixpartners worden gemaakt.

Middel

Niet van toepassing.

Arnhem

Gemeenschappelijke regeling

S00 Bestuur, dienstverlening en financiën

De Connectie is een gemeenschappelijke regeling met de gemeenten Rheden en Renkum op het gebied van bedrijfsvoering.

Gemeente Arnhem, gemeente Renkum en gemeente Rheden

Wethouder Maurits van de Geijn is lid van het bestuur.

Het Arnhems aandeel in De Connectie bedraagt 72%.

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

In oktober 2024 spraken de eigenaren van De Connectie – de gemeenten Arnhem, Renkum en Rheden – de intentie uit om de huidige bedrijfsvoeringsorganisatie om te vormen naar een hostingsmodel met één gastheergemeente (Arnhem) en twee gastgemeenten (Renkum en Rheden). Het gaat in beide gevallen om een gemeenschappelijke regeling op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen
De deelnemende gemeenten zijn tevreden over het werk van De Connectie, maar constateren dat de huidige samenwerkingsvorm tegen haar grenzen aanloopt. Qua ambities, handelingssnelheid en kostenverdeling. De samenwerking wordt gecontinueerd op een manier die beter past bij de huidige en toekomstige uitdagingen. Concreet biedt de nieuwe vorm meer slagkracht en flexibiliteit en een evenwichtige afstemming van eigenaarschap en financiële verantwoordelijkheid.

Middel

Met het voorgenomen besluit om met ingang van 1 januari 2026 De Connectie onder te brengen bij de gemeente Arnhem verschuift daarmee ook het (risico)eigenaarschap naar Arnhem. Vooruitlopend op de omvorming heeft De Connectie nog wel een begroting opgesteld.

De risico's die door De Connectie in de begroting zijn beschreven, zijn in omvang gestegen. Dit wordt veroorzaakt door de toegenomen externe dreiging op het gebied van informatieveiligheid en privacy, mogelijke kostenstijgingen van aflopende contracten en het risico dat in het proces rondom de voorgenomen omvorming de continuïteit van de dienstverlening onder druk komt te staan. Bij het opstellen van de Begroting 2026 van de gemeente Arnhem wordt beoordeeld of in het weerstandsvermogen voldoende rekening is gehouden met deze risico's.

Arnhem

Gemeenschappelijke regeling

S07 Zorg

In april 2016 is de BVO DRAN opgericht ten behoeve van het doelgroepenvervoer voor 18 gemeenten in de regio Arnhem Nijmegen onder de merknaam Avan. Het is een gemeenschappelijke regeling, gebaseerd op een bedrijfsvoeringsorganisatie. De taak van de BVO DRAN is het regelen van het doelgroepenvervoer, daarmee wordt bedoeld het leerlingenvervoer, vervoer voor Wmo dagbesteding, vervoer naar Jeugdwet instellingen en het voor in het kader van Wmo vraagafhankelijk vervoer. Daarmee wordt o.a. bedoeld de gezamenlijke sturing en (financiële) beheersing van de uitvoeringstaken en uitvoering van ondersteunende processen op het gebied van doelgroepenvervoer en voor de deelnemers.

Regio Arnhem en regio Nijmegen

Wethouder Eva van Esch is lid van het bestuur.

De gemeente Arnhem draagt volgens een verdeelsleutel bij aan de exploitatie. De kosten van de bedrijfsvoeringsorganisatie worden bepaald op basis van het inwoneraantal. De vervoerskosten op basis van de daadwerkelijke kosten van reizigers in het vervoer. De vervoersorganisatie heeft geen weerstandscapaciteit; tekorten komen voor rekening van de deelnemende gemeenten.

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

In 2020 zijn vervoerscontracten afgesloten met een looptijd van tien jaar, met een initiële periode van vier jaar en drie mogelijke verlengingen van twee jaar. In 2023 zijn de eerste verlengingen overeengekomen voor 2024-2026. Voor routevervoer is daarbij een extra vergoeding afgesproken voor de inzet van zero emissie voertuigen, waarvoor in de begroting 2024 budget is opgenomen. In 2025 zijn gesprekken over een mogelijke verlenging tot 2028. Voor percelen zonder verlenging zijn in 2024 nieuwe contracten afgesloten na aanbesteding, met een looptijd van tien jaar. Deze betreffen onder andere het routevervoer in Arnhem en omliggende gemeenten, en vraagafhankelijk vervoer in de Liemers. In 2024 is een intergemeentelijk onderzoek gestart naar doelgroepenvervoer teneinde meer inzicht te krijgen in gebruik, kwaliteit en kwantiteit. Dit wordt naar verwachting afgerond in  q3 2025.

Middel

De risico's waarmee BVO DRAN te maken heeft zijn  een zeer dynamische omgeving, kwetsbare burgers en daarmee politieke gevoeligheid.

De inrichting van het doelgroepenvervoer is gebaseerd op een 'open einde' systematiek. Hierom is de sturingsinformatie frequenter en gericht op continue monitoring. Structureel ontvangen we van de BVO DRAN managementinformatie en zogenaamde rittenbakken. Er is ongeveer 6 keer per jaar ambtelijk en 6 keer per jaar bestuurlijk overleg. De informatie over het doelgroepenvervoer is in Power BI verwerkt en maakt onderdeel uit van de bestuursrapportage. Daarnaast is er nog frequent contact op basis van casuïstiek of andere directe beleidsvragen.

Kleve (D)

Openbaar lichaam naar Duits recht

S00 Bestuur, dienstverlening en financiën; S03 Economie

De Euregio Rijn-Waal (ERW) is een Nederlands-Duits openbaar lichaam waarbij ca 55 gemeenten en regionale overheden en Kamer van Koophandels uit de grensregio zijn aangesloten. De bevordering van de integratie van Europa en het slechten van nationale grenzen zijn centrale doelen van deze samenwerking. De ERW zet in op verbetering en intensiveren van grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van economie en maatschappij. In het werkgebied van de Euregio bestaan veel mogelijkheden voor een sterke economische en maatschappelijke ontwikkeling. De Euregio brengt partners bij elkaar om gezamenlijke initiatieven te starten en zo gebruik te maken van synergie-effecten. De ERW verzorgt het programmamanagement voor het EU-programma INTERREG Duitsland-Nederland. De Euregio is geen verbonden partij in de zin van de Wet gemeenschappelijke regelingen. De Euregio is een openbaar lichaam gebaseerd op het Verdrag van Anholt. In overeenstemming met artikel 3 lid 3 van dit verdrag is voor de Euregio het Duitse recht van toepassing. Dit betekent dat voor de Euregio niet dezelfde plichten gelden ten aanzien van bijvoorbeeld de verzending van de begroting aan deelnemende gemeenten. In de statuten van de Euregio is vastgelegd dat de begroting een maand voor het begin van het nieuwe begrotingsjaar een begroting wordt opgeleverd.

55 leden, te weten 30 Nederlandse en 20 Duitse gemeenten, 3 regionale instanties en 2 Kamers van Koophandel

In de Euregioraad zitten namens de gemeente Arnhem wethouder Maurits van de Geijn en de raadsleden Alwin van Engelenburg, Joris Brandts en Yildirim Usta.

Beperkt. De leden betalen een (inwoneraantal gerelateerde) contributie.

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

De Euregio geeft uitvoering aan de door de Euregioraad vastgestelde Strategische Agenda 2025+. Daarin zijn vier grensuitdagingen geformuleerd: economie en klimaat, arbeidsmarkt en opleiding, leefbaarheid alsmede Euregionale identiteit. Medio 2022 is het Europees Interreg-programma VI 2021-2027 van start gegaan. Daarvoor verzorgt de Euregio het regionale programmamanagement.   

Binnen de Groene Metropoolregio worden initiatieven voor Euregionale samenwerking onderzocht, o.a. in het kader van de Regio Deal Groene Groei. Arnhem neemt binnen de Euregio samen met Düsseldorf, Duisburg, Moers, Ede, Apeldoorn en Nijmegen deel aan het zogenaamde 100.000plus-netwerk.

Laag

Elst

Gemeenschappelijke regeling

S00 Bestuur, dienstverlening en financiën; S02 Bereikbaarheid; S03 Economie; S10 Klimaat en energie; S12 Wonen en leefomgeving

De ambitie van de Groene Metropoolregio is gericht op de welvaart van de inwoners in de regio. De Groene Metropoolregio werkt aan maatschappelijke opgaven op het gebied van werken, wonen, duurzaamheid, bereikbaarheid en leefbaarheid. De regio staat voor kwalitatieve groei en dus voor balans tussen groei en leefbaarheid. De ambitie is om de omvangrijke groeiopgave (huisvesting, werk en bereikbaarheid) te faciliteren en de groene leefomgeving en ontspannen leefkwaliteit in de regio te behouden en te versterken. De regio wil zich sterker profileren naar het rijk en Europa als groene, circulaire metropoolregio. De regionale agenda is hierop gericht.

Arnhem, Berg en Dal, Beuningen, Doesburg, Druten, Duiven, Heumen, Lingewaard, Mook en Middelaar, Nijmegen, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rozendaal, Westervoort, Wijchen en Zevenaar.

Burgemeester Ahmed Marcouch is lid van het Algemeen Bestuur van de Groene Metropoolregio met wethouder Nermina Kundić als zijn plaatsvervanger. Wethouder Nermina Kundić is voorzitter van het bestuurlijk team Verbonden regio. Maurits van de Geijn en Cathelijne Bouwkamp nemen deel aan de bestuurlijke teams voor respectievelijk de opgaven Productieve regio, Ontspannen regio en Groene Groeiregio.

 De gemeente Arnhem draagt naar rato van inwonertal bij aan de uitvoering van de gemeenschappelijke regeling. Dit betreft de basiskosten. Daar komen jaarlijks de middelen bij voor de uitvoering van de regionale agenda.  Het bedrag van € 1.461.076 dat is opgenomen als begrote bijdrage voor Arnhem is opgebouwd uit € 479.125 voor kosten regiobureau en € 981.951 voor kosten uitvoering regionale agenda.

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

In de Groene Metropoolregio staan de gemeenten gezamenlijk voor de uitdaging om de groei van wonen, werken en mobiliteit zo te realiseren dat deze in goede balans met levendige stedelijkheid en ontspannen leefkwaliteit zijn. Dat wordt groene groei genoemd. Om dit te bereiken werken de gemeenten aan vijf opgaven:  
·   Groene Groeiregio (verbinden van ruimtelijke opgaven en woningbouw)
·   Productieve regio (economie en arbeidsmarkt)
·   Ontspannen regio (leefbaarheid, natuur en landschap, cultuur en erfgoed)
·   Verbonden regio (mobiliteit en bereikbaarheid)
·   Circulaire regio (circulariteit, duurzaamheid, klimaat en energie).

Om verschillende redenen is regionale samenwerking bij deze opgaven van belang. De opgaven overstijgen de gemeentegrenzen en vragen om slim omgaan met de schaarse ruimte. Door samen op te trekken kunnen efficiency- en kostenvoordelen behaald worden. Een regionale aanpak geeft ook meer slagkracht richting diverse ministeries, de provincie en Europa.  
In de eerste jaren van de GMR lag de focus vooral op beleidsontwikkeling, onderzoek en planvorming. In de nieuw regionale agenda 2025-2028 verschuift het accent meer naar de uitvoering. Dat gebeurt vooral door gemeenten en partners. De GMR ondersteunt de uitvoering door samenwerking en gebiedsprocessen te organiseren, lobby-activiteiten en financieringsstrategieën te ontwikkelen.Dit krijgt mede vorm in een Regionale Investeringsagenda waarmee de regio, samen met het Rijk en de provincie voortbouwt op de Regio Deal en het NOVEX ontwikkelperspectief. Ook blijft de GMR alert op nieuwe kansen en ontwikkelingen en brengt e.e.a. samen in het NOVEX-programma. Er is een initiatief om gezamenlijk het tekort aan personele capaciteit aan te pakken. Om de regionale ambities te kunnen realiseren moet de uitvoeringskracht immers op peil zijn.  
De afgelopen jaren is de behoefte gegroeid om (ruimtelijke) vraagstukken integraal aan te vliegen. Het groen-blauw raamwerk en onderwerpen als logistiek en circulair bouwen zijn hiervan voorbeelden. Om verschillende opgaven te faciliteren worden daarom integratietafels georganiseerd.
In 2025 worden o.a. het Regionaal Programma Werklocaties, het Regioarrangement en de Woondeal geactualiseerd. De regionaal afgestemde woonzorgvisie krijgt een plek in de Woondeal 2.1.

Middel

Arnhem

Gemeenschappelijke regeling

S12 Wonen en leefomgeving

De realisatie en coördinatie van het beheer van Park Lingezegen op basis van het Masterplan, Intergemeentelijke structuurvisie, het Uitvoeringsprogramma en het AB-besluit 2015-004 over de Afronding van de basisuitrusting en de doorontwikkeling (AB, 04 12 2015).

Gemeenten Lingewaard, Overbetuwe, Nijmegen en Arnhem.

Wethouder Eva van Esch is lid van het Dagelijks bestuur, Wethouder Maurits van de Geijn is lid van het Algemeen bestuur.

De gemeente Arnhem draagt voor 25% bij aan de gemeenschappelijke regeling.

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

De komende jaren werkt de parkorganisatie aan een stevige, relevante positie in de regio en ontwikkelt ze haar identiteit tot een herkenbaar merk Park Lingezegen. Een sterk en betrokken actief netwerk wordt uitgebouwd, waarbij er nauw wordt samengewerkt met regionale stakeholders (de deelnemende gemeenten, provincie, Groene Metropoolregio) en betrokken lokale ondernemers en vrijwilligers.

Laag

Arnhem

Gemeenschappelijke regeling

S04 Onderwijs; S06 Participatie en armoedebestrijding; S07 Zorg

De Modulaire Gemeenschappelijke Regeling Regio Centraal Gelderland is door elf gemeenten in 2017 opgericht voor de uitvoering van taken op het terrein van het sociaal domein. De MGR bestaat uit een beheerorganisatie en vijf modules, te weten: Inkoop specialistische zorg, Werkgeversservicepunt, Regionaal Bureau Leerlingzaken, Werkgeverschap SW-medewerkers en Contractmanagement Inburgering.

Gemeenten Arnhem, Doesburg, Duiven, Lingewaard, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rozendaal, Wageningen, Westervoort en Zevenaar (niet alle gemeenten doen aan alle modules mee) alsmede het UWV (Werkgeverservicepunt).

Wethouder Maurits van de Geijn is lid van het bestuur. In de bestuurscommissies zitten wethouders Marjan van Munster (Participatie), Eva van Esch (Inkoop zorg) en Nermina Kundić (Onderwijs).

De gemeente Arnhem draagt bij aan de exploitatie van de gemeenschappelijke regeling. Over de wijze waarop de bijdrage over de deelnemende gemeenten worden verdeeld zijn per module specifieke afspraken vastgelegd. Bij de onderwijsmodule geldt bijvoorbeeld het criterium 'leerlingaantallen en VsV-cijfers van de afgelopen 3 jaren' en bij de module WgSW het aantal inwoners met een SW-verband.

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

In opdracht van de deelnemende gemeenten levert de MGR-organisatie een belangrijke bijdrage aan het versterken van de regionale samenwerking, meer integraliteit en ketenoptimalisering in het sociaal domein. De MGR is gevraagd alert te zijn op ontwikkelingen en opgaven die hieraan verder kunnen bijdragen. De MGR zet in 2026 de werkzaamheden zoals die in de afgelopen jaren zijn ingezet en afgesproken voort.

Laag

Arnhem

Gemeenschappelijke regeling

S11 Ruimtelijke ontwikkeling

Goede en efficiënte vergunningverlening en handhaving op het gebied van milieu, bouwen, natuur en water.

Gemeenten Arnhem, Doesburg, Duiven, Lingewaard, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rozendaal, Westervoort, Zevenaar en provincie Gelderland.

Wethouder Eva van Esch is lid van dagelijks bestuur en algemeen bestuur.

De gemeente Arnhem draagt bij aan de exploitatiebegroting van deze gemeenschappelijke regeling. De jaarlijkse bijdrage is afhankelijk van het afgesproken werkprogramma en de verstrekte aanvullende opdrachten/ projecten.

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

Landelijke ontwikkelingen: zowel de Omgevingswet als de Wet kwaliteitsborging bouw zijn ingegaan per 1 januari 2024. Beiden hebben invloed op de werkprocessen van vergunningverlening en toezicht bij ODRA. Een deel van het bouwtoezicht zal voortaan door de markt worden uitgevoerd. Beide wetten vereisen het inregelen van nieuwe werkprocessen.  

De landelijke evaluatie van Omgevingsdiensten door de commissie Van Aartsen heeft een aantal maatregelen opgeleverd, waaronder het ‘robuuster’ maken van (kleinere) omgevingsdiensten. Het AB van ODRA heeft na een verkenning voor een fusie of intensievere samenwerking met andere diensten op 6 mei 2025 besloten een fusie aan te gaan met ODRN. De krapte op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat ODRA momenteel relatief veel capaciteit moet inhuren en inmiddels structureel beginnende werknemers zelf opleidt.  

Middel

Landelijke ontwikkelingen in wet- en regelgeving kunnen grote invloed hebben op de taakomvang en -inhoud van de omgevingsdienst ODRA. De impact van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging bouwen (Wkb) is groot. Er zijn hiervoor werkprocessen aangepast. De Wkb kent een gefaseerde invoering, waarbij de oorspronkelijke fasering inmiddels is losgelaten. Het is niet duidelijk wanneer de volgende fase wordt ingevoerd.

In 2022 is gestart met de implementatie van de aanbevelingen uit het in 2021 verschenen rapport ‘Om de leefomgeving’ van de commissie Van Aartsen. De meeste initiatieven worden vanuit het rijk geïnitieerd. Eén van de aanbevelingen heeft betrekking op schaalvergrotingen van omgevingsdiensten. ODRA heeft in dat kader een samenwerking/fuse met ODRN onderzocht. Het Algemeen Bestuur heeft onlangs besloten per 1 januari 2026 een fusie aan te willen gaan met ODRN.

ODRA heeft voor een aantal vakgebieden last van krapte op de arbeidsmarkt. Daarom neemt  ODRA starters aan die met behulp van interne scholing en begeleiding de werkplekken bezetten waarvoor moeilijk ervaren specialisten te vinden zijn.

De omvang van het takenpakket van ODRA op het gebied van bouw, vergunningverlening en toezicht is direct afhankelijk van initiatieven van particulieren en bedrijven in de stad en landelijke ontwikkelingen (bijv. discussie stikstof). Er kunnen grote verschillen zitten tussen jaren. Om hierop te anticiperen houdt ODRA een flexibele schil met personeel aan. Met de systematiek van outputfinanciering en een prognose van de gemeente op de bouwontwikkelingen wordt het beter mogelijk om de kosten voor de gemeente vooraf in te schatten.

De bij omgevingsdienst ODRA onderkende risico's voor gemeente Arnhem worden op de volgende wijzen beheerst. Allereerst is er maandelijks werkoverleg tussen de accounthouders van beide partijen. Relevante ontwikkelingen kunnen daar als eerste gesignaleerd worden. Actuele zaken worden op dagelijkse basis besproken. ODRA levert maandelijks productiecijfers en urenoverzichten. De cijfers worden met deze frequentie ook in het accountoverleg besproken. Realisatie van producten en uren kan zo getoetst worden aan planning en budget, indien nodig kan worden bijgestuurd en zullen relevante ontwikkelingen gemeld worden in de financiële cyclus van de gemeente.

De portefeuillehouder heeft zitting in het Dagelijks Bestuur en het Algemeen Bestuur van ODRA. Meerdere keren per jaar worden financiële tussenrapportages van ODRA in de vorm van een financieel dashboard in de bestuursvergaderingen besproken. De business controller Arnhem adviseert de portefeuillehouder op deze rapportages en signaleert vroegtijdig risico's.

Arnhem

Gemeenschappelijke regeling

S05 Cultuur

Het gezamenlijk vorm en inhoud geven aan het Gelders Archief, een samenwerking van de gemeentelijke archieven van Arnhem, Renkum, Rheden, Rozendaal, provincie en het Rijksarchief Gelderland. Aanvullend zijn taken afgesproken op het terrein van het beheer, het behoud, de presentatie en informatieverstrekking van de historie van de stad Arnhem en de omgeving daarvan.

De gemeenten Renkum, Rheden en Rozendaal en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Met de Provincie Gelderland vinden onderhandelingen plaats over toetreding tot de Gemeenschappelijke Regeling; zij heeft op dit moment een DVO met het Gelders Archief. Gemeente Overbetuwe, Waterschap Vallei en Veluwe, MGR Sociaal Domein Centraal Gelderland, Omgevingsdiensten Regio Arnhem, Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden zijn DVO-partners.

Wethouders Bob Roelofs en Maurits van de Geijn maken deel uit van het bestuur.

Jaarlijkse bijdrage.

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen heeft aangegeven op termijn (voorzien op 1 januari 2027) uit te willen treden uit de Gemeenschappelijke Regelingen ten behoeve van de Regionale Historische Centra (RHC's), waaronder het Gelders Archief. Het Rijk wil wel de financiering op niveau houden voor het behoud en beheer van de fysieke rijksarchieven binnen de RHC's. De digitale rijksarchieven gaan volledig naar het e-depot van het Nationaal Archief. Daarnaast heeft het Ministerie van OCW eind 2020 aangegeven niet te willen dat de RHC's gebruik blijven maken van het e-depot van het Nationaal Archief, maar dat zij hiervoor een eigen voorziening dienen op te richten. Het ministerie heeft hierbij wel financiële ondersteuning toegezegd, waarmee het Gelders Archief naar verwachting voor vijf jaar de externe kosten kan dekken. De gemeente Arnhem heeft zich in 2025 aangesloten bij het e-depot; dit wordt in de lumpsum bijdrage verrekend.

Na uittreding van het rijk zullen er nieuwe afspraken worden gemaakt over de indexering aangezien we dan niet meer de prijscompensatie van het rijk hoeven te volgen. Voor de komende jaren is het Gelders Archief uitgegaan van minimale indexering (1%).   

In 2023 is er een reserve energietransitie aangelegd ter hoogte van € 450.000. In 2024 is er een reserve strategisch plan 2025-2028 aangelegd ter hoogte van € 525.000.

Middel

Arnhem

Gemeenschappelijke regeling

S01 Veiligheid; S07 Zorg; S09 Gezondheid en sport

In deze regeling participeren (inclusief Arnhem) 15 gemeenten. Het betreft hier een wettelijk aangewezen organisatie met taken op het terrein van de brandweer (hulpverlening), volksgezondheid en rampenbestrijding. Veiligheid en gezondheid zijn in de regio de kerntaken.

15 gemeenten (inclusief Arnhem) participeren in de gemeenschappelijke regeling.

Burgemeester Ahmed Marcouch is voorzitter en lid van het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur. Daarnaast vindt er besluitvorming in de bestuurscommissies plaats. Burgemeester Ahmed Marcouch maakt deel uit van het (dagelijks) bestuur.

De gemeente Arnhem  draagt bij aan de exploitatie van de gemeenschappelijke regeling.  Over de wijze waarop de bijdrage over de deelnemende gemeenten is verdeeld zijn per onderdeel specifieke afspraken gemaakt en vastgelegd.

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

Middel

De veiligheids- en gezondheidsregio Gelderland Midden is een wettelijk aangewezen regeling waarin wordt samengewerkt met 15 verschillende gemeenten. De taken zijn onder verdeeld in een vijftal programma's (crisisbeheersing, brandweerzorg, GGD, ambulancezorg en bedrijfsvoering). VGGM wijst in haar (ontwerp)begroting 2026 op de volgende risico's:
·   Besparingsopgave vanuit gemeenten, wat gepaard kan gaan met hoger financieel risico voor gemeenten
·   Arbeidsontwikkelingen, waaronder een krappe arbeidsmarkt, vergrijzing en vitaliteit.  
·   Ziekteverzuim en werkdruk
·   Grotere druk op zorg- en veiligheidsketen (weerbaarheid) en afnemende budgetten (vanuit het Rijk bezuiniging op SPUK en BDUR-gelden en besparingen gemeente)
·   Maatschappelijke ontwikkelingen en geopolitieke dreigingen

In het kader van de besparingsopdracht vanuit gemeenten werkt VGGM nu uit op welke wijze daar invulling aan kan worden gegeven. Voor 2025 en 2026 zit de besparing van 2% (zoals verzocht door gemeenten) in financieel technische oplossingen:
-   Begroten van hogere rentebaten
-   Begroten van lagere kapitaallasten
-   Begroten van hogere opbrengst verkoop afgestoten materieel
-   Temporiseren versterkingsprogramma Samen Beter Bedrijfsvoeren

De beheersing van bovenstaande risico's is vooral gericht op het actief verbinden van de gemeentelijke belangen. Het regionaal controllersoverleg en de Financiële Commissie die regelmatig bijeen komen vervullen hierin een belangrijke adviesrol, ook ten aanzien van de P&C-producten van de VGGM. Daarnaast wordt er actief samengewerkt bij bestuurlijke opdrachten. Per programma is door de VGGM een doelenboom opgesteld waarbij tevens de belangrijkste risicofactoren en migranten zijn genoemd.  
Aan de hand van de zogenaamde 'kans x effect'-methode wordt jaarlijks door VGGM een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijke risico’s en een kwantificering daarvan. Bij benadering wordt er een indicatie gegeven van het voor de organisatie benodigde weerstandsvermogen. Dit weerstandsvermogen wordt gevormd door de totale impact van de gekwantificeerde risico’s te relateren aan de weerstandscapaciteit (zijnde het beschikbare eigen vermogen).

Daarnaast ontvangen de deelnemende gemeenten gedurende het jaar tussenrapportages van VGGM waarin wordt stilgestaan bij de actuele ontwikkelingen en de verwachtingen met betrekking tot de risico's worden beschreven.  

De burgemeester is lid van het dagelijks bestuur en het algemeen bestuur van VGGM. Ook heeft de burgemeester zitting in de Bestuurscommissie Veiligheid en de wethouder publieke gezondheid in de Bestuurscommissie Gezondheid.

Vanwege het delegeren van taken van het AB naar de Bestuurscommissies, komt het AB nog slechts tweemaal per jaar samen. De BC Veiligheid & Gezondheid komen beiden vijf keer per jaar samen. Dat geldt ook voor het Dagelijks Bestuur.

Onderwerp van gesprek is onder andere de P&C-cyclus. Begrotingen en jaarrekeningen worden daar vastgesteld. Ook inhoudelijke ontwikkelingen/ risico's worden daar gedeeld.

Ondersteunende ambtenaren adviseren de burgemeester en wethouder als het gaat om de inhoud van de agenda. Deze ondersteunende ambtenaren zijn ook aangesloten op het controllersoverleg zoals eerder genoemd.  

De raad krijgt de mogelijkheid om een zienswijze uit te brengen ten aanzien van de begroting en de jaarrekening van VGGM. Eventuele financiële risico’s worden opgenomen in gemeentelijke risicoprofiel.

In de afgelopen jaren is gebleken dat deze beheersstrategie volstaat.

Kerk - Avezaath

Gemeenschappelijke regeling

S03 Economie

Het Recreatieschap heeft tot taak de gemeenschappelijke behartiging van de belangen van de deelnemende gemeenten op het terrein van de openluchtrecreatie en het toerisme in het rivierengebied.Samen met het Natuur- en Recreatieschap Lingegebied en het Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal wordt deelgenomen in de B.V. Recreatiemaatschappij Rivierengebied (handelsnaam Uiterwaarde). Uiterwaarde ontwikkelt de recreatiegebieden en land- en routegebonden voorzieningen in het rivierengebied en houdt ze in stand.

Samen met de gemeenten Lingewaard en Overbetuwe heeft de gemeente Arnhem zitting in het bestuur van het Recreatieschap Overbetuwe. Het recreatieschap Overbetuwe is aandeelhouder van de B.V. Recreatiemaatschappij Rivierengebied.

Vanuit de gemeente Arnhem participeren de portefeuillehouder toerisme en recreatie en raadslid Nico Wiggers in het algemeen bestuur van Recreatieschap Overbetuwe.

Eigen vermogen en vreemd vermogen liggen bij de B.V. Recreatiemaatschappij Rivierenland. Het Recreatieschap Overbetuwe beschikt niet over vermogen.

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Per 01-01-2025             €

Per 31-12-2025             €

Begroot voor 2026       €

Begroot voor 2026        €

Laag